Η Ελευθερία Καλογνωμά είναι χωρίς αμφιβολία, μια συγγραφέας που θα σε συναρπάσει αν διαβάσεις τη δουλειά της. Εκτός του ότι είναι προσεγμένη, είναι γεμάτη με συναισθήματα, έρωτα και σασπένς που κόβει την ανάσα. Δεν υπάρχει βιβλίο της, εντός κι εκτός του Wattpad από όπου ξεκίνησε, που να μην έχει αγαπηθεί και είμαι πολύ χαρούμενη που δέχτηκε να μου δώσει συνέντευξη και να κάνει ποδαρικό στο Meet The Writer !
Πάμε να τη γνωρίσουμε όλοι μαζί!
Καλώς ήρθες Ελευθερία! Πως σε βρίσκει το ξεκίνημα της νέας χρονιάς;
Καλή χρονιά! Εύχομαι το 2024 να είναι για όλους ένα ήσυχο, εποικοδομητικό έτος. Σ’ ευχαριστώ πολύ που μου κάνεις την τιμή να σου κάνω ποδαρικό στη νέα σου προσπάθεια. Εύχομαι κάθε επιτυχία!
Η νέα χρονιά με βρίσκει γεμάτη όρεξη για δουλειά και με συγκεκριμένο πλάνο που εύχομαι να μου βγει. Οι λεπτομέρειες, εν καιρώ.
Ήθελες πάντα να μπεις στο χώρο της συγγραφής ή ήταν κάτι που έτυχε;
Πάντα έλεγα ότι μια μέρα θα έγραφα ένα βιβλίο. Όλα όμως έχουν να κάνουν με τις συνθήκες και το πότε αυτές θα ωριμάσουν. Με τη δουλειά, τα παιδιά, τις οικογενειακές υποχρεώσεις, το μετέθετα για αργότερα, ώσπου το αργότερα ήρθε με μια ξαφνική έμπνευση, ένα καλοκαίρι και, κάπως έτσι, γεννήθηκε η πρώτη ιστορία. Ακολούθησε η γνωριμία μου με τον κόσμο του Wattpad και όλα πήραν τον δρόμο τους.
Πως πήρες την απόφαση να αναρτήσεις τη δουλειά σου στο wattpad και πως ένιωσες όταν είδες πως είχε τόση απήχηση στο κοινό;
Το Wattpad το ανακάλυψα τυχαία από μια φίλη συγγραφέα. Τότε θυμήθηκα εκείνη τη μισοτελειωμένη ιστορία και σκέφτηκα: γιατί όχι; Άρχισα να ανεβάζω λίγο λίγο, το βιβλίο ολοκληρώθηκε μέσα στην εφαρμογή και σιγά σιγά το ανακάλυπταν. Όταν είδα ότι άρεσε, προχώρησα στο επόμενο και πάει λέγοντας. Χρειάζεται πολύς χρόνος για να χτίσεις ένα κοινό εκεί, αφού είναι πραγματικό χάος, χρειάζονται ώρες ατελείωτες, να επικοινωνείς με τους αναγνώστες‧ η επικοινωνία είναι σημαντικό κλειδί. Και, φυσικά, να τους δίνεις ένα καλό υλικό, ν’ αφήσεις ένα στίγμα που θα σε ξεχωρίσει από τους αμέτρητους χρήστες που γράφουν εκεί. Αλλά το συναίσθημα που σου δίνουν τα πρώτα θετικά σχόλια είναι μοναδικό, συγκινητικό και σου δίνει ένα έξτρα κίνητρο. Κακά τα ψέματα, γράφουμε γιατί το αγαπάμε, το έχουμε ανάγκη, αλλά γράφουμε και για να μας διαβάσει κάποιος. Η δημιουργία είναι ανάγκη αλλά το ίδιο είναι και η αποδοχή για τον δημιουργό, από τη στιγμή που θ’ αποφασίσει να εκτεθεί.
Γράφεις ένα είδος που δεν μπορώ να το κατατάξω κάπου συγκεκριμένα αφού τα βιβλία σου είναι γεμάτα σασπένς, περιπέτεια, μυστήριο, κι έρωτα και περνούν και κοινωνικά μηνύματα- τα έχουν όλα κοινώς. Τι είδος βιβλίων γράφεις εντέλει και γιατί κατέληξες σε αυτό το είδος;
Ειλικρινά δεν μπορώ ούτε εγώ να τα κατατάξω σε μία κατηγορία και δεν ξέρω αν αυτό είναι καλό ή κακό εμπορικά, αφού προχώρησα σε έκδοση, αλλά μου είναι αδύνατον να περιοριστώ και να πω: τώρα κάθομαι να γράψω αισθηματικό ή αστυνομικό ή κοινωνικό. Και δε θέλω και να περιοριστώ, δε βρίσκω τον λόγο, ούτε γράφω κατά παραγγελία. Έχω μια ιδέα, μια έμπνευση, τη βάζω κάτω και προχωρώ. Μετά από τόσα βιβλία, όμως, που έχω γράψει, νιώθω ότι η περιπέτεια μού πάει, αυτό, δηλαδή, που έχω κάνει με τα Ίχνη στην Έρημο και το 6. Κοινό στοιχείο, πάντως, σε όλα είναι το αισθηματικό κομμάτι, οι περίπλοκες διαπροσωπικές σχέσεις των ηρώων‧ δεν ξέρω αν θα έγραφα ποτέ κάτι που να μην περιείχε τουλάχιστον μια δυνατή ιστορία αγάπης, γι’ αυτό και δε θ’ αγγίξω ποτέ το αμιγώς αστυνομικό, δεν είναι το είδος μου, ούτε αναγνωστικά.
Πως σου φάνηκε η εμπειρία της έκδοσης και τι αποκόμισες από αυτή;
Η εμπειρία της έκδοσης είναι, όπως όλα στη ζωή, ένα μεγάλο μάθημα. Ο εκδοτικός κόσμος είναι ένας κόσμος από μόνος του, με θετικά και αρνητικά, αλλά επιλέγω να κρατώ τα πρώτα και να μαθαίνω από τα δεύτερα. Μην ξεχνάμε ότι διανύουμε δύσκολες οικονομικά εποχές, όλα γύρω μας τρέχουν και αλλάζουν με ρυθμούς που, καμιά φορά, δεν προλαβαίνουμε, οπότε πρέπει να προσαρμοζόμαστε και να αφουγκραζόμαστε τους ψιθύρους τού αύριο. Σε μία χώρα με πολλούς συγγραφείς, πολλούς εκδοτικούς που παλεύουν να επιβιώσουν και μικρή αγορά, δεν ωφελεί να έχουμε αυταπάτες, από την άλλη όμως, θεωρώ ότι το καλό υλικό πάντα βρίσκει τον δρόμο του προς την αναγνώριση. Στην Ελλάδα ο συγγραφέας είναι ατζέντης του εαυτού του, κάνει προώθηση, δημόσιες σχέσεις και πολλά άλλα που ο αναγνώστης δε βλέπει. Και, στο τέλος, έχει τις μικρότερες απολαβές, οικονομικά τουλάχιστον γιατί, αν θωρακιστείς με ψυχραιμία απέναντι στα κακώς κείμενα -που είναι αρκετά- και αποφασίσεις ότι, αυτό που κάνεις, το κάνεις επειδή γουστάρεις (ας μου επιτραπεί η έκφραση) τότε βάζεις το κεφάλι κάτω, δουλεύεις και επιλέγεις ρούχο. Τι εννοώ; Φοράς την αγάπη του κόσμου, που σου ζεσταίνει την ψυχή και τα υπόλοιπα τ’ αφήνεις στην ντουλάπα να πιάνουν σκώρο.
Υπήρξε κάποια στιγμή στην πορεία σου που είπες, ως εδώ, δεν πάει άλλο; Σκέφτηκες να σταματήσεις κι αν ναι, γιατί;
Όχι, ούτε στιγμή. Εξάλλου, όπως προανέφερα, ακόμα και τις αναποδιές, τις είδα ως μαθήματα. Όσο οι αναγνώστες θα δείχνουν τόση αγάπη προς τα βιβλία μου, δε δικαιούμαι να παραπονιέμαι.
Η διλογία σου «Ίχνη στην έρημο», έχει αποκτήσει φανατικούς αναγνώστες, ίσως περισσότερο από κάθε άλλο βιβλίο που έχει βγει από την εφαρμογή- κατά την άποψή μου. Τι, πιστεύεις, συντέλεσε σε αυτό; Είναι μόνο οι χαρακτήρες και η πλοκή ή και το γεγονός πως εσύ σαν συγγραφέας έχεις άμεση επαφή με το κοινό σου;
Είναι αρκετά τα βιβλία που βγήκαν από την εφαρμογή αυτή και λατρεύτηκαν από το κοινό, το οποίο τα ακολούθησε και σε έντυπη μορφή φανατικά. Και είναι πολύ όμορφο αυτό, το να πει, δηλαδή, ο αναγνώστης: «θα δώσω χρήματα για κάτι που ήδη έχω απολαύσει δωρεάν». Όσον αφορά την Έρημο, σίγουρα ρόλο έπαιξε η σχέση μου με το κοινό‧ όλο αυτό το πάρε-δώσε ήταν και είναι ανεκτίμητο και θα θυμάμαι πάντα με αγάπη τις υπέροχες στιγμές που έζησα, κεφάλαιο το κεφάλαιο, με τους αναγνώστες. Όμως δεν ήταν μόνο αυτό. Τα Ίχνη έχουν μια πλοκή που, θεωρώ, ξεχωρίζει, αφού συνδυάζουν πολλά πράγματα. Είναι κάτι διαφορετικό, ως θεματολογία, από τα τετριμμένα. Το κοινό θέλει κάτι έντονο, να τον πιάσει το συναίσθημα από τον λαιμό, που λέμε. Νομίζω πως το πέτυχα, αν κρίνω από τα σχόλια, εκ των οποίων τα περισσότερα συγκλίνουν στο ότι δεν μπορούν να το αφήσουν από τα χέρια τους, παρά τον όγκο του, ότι δε βαρέθηκαν ούτε σε μία σελίδα.
Εσύ με τους πρωταγωνιστές σου, δένεσαι; Τους κουβαλάς μαζί σου ακόμα και μετά το τέλος ενός βιβλίου ή είναι δίπλα σου, όταν ξεκινάς ένα νέο εγχείρημα;
Η σχέση μου με τους ήρωες κάθε βιβλίου είναι, όπως συμβαίνει και σε όλους τους συγγραφείς, ιδιαίτερη. Φυσικά και τους κουβαλάω καιρό μαζί μου, ακόμα και όταν έχω προχωρήσει σε νέο βιβλίο. Είναι δύσκολο να αποσυνδεθείς από την ιστορία τους, από το πόσο πόνεσαν, ζορίστηκαν, από τις αποφάσεις τους, κι αυτό γιατί, αν θες να βγουν σωστά δομημένοι οι χαρακτήρες, πρέπει να γίνεις εσύ ο ίδιος αυτοί οι άνθρωποι, με τον ίδιο τρόπο που ένας ηθοποιός μπαίνει στον εκάστοτε ρόλο. Αλλιώς, οι ήρωές σου θα βγουν επιφανειακοί. Ξυπνάς και τους σκέφτεσαι, τρως και τους σκέφτεσαι, κοιμάσαι και καμιά φορά τους βλέπεις στον ύπνο σου. Κάθε συγγραφέας μπορεί, πιστεύω, να επιβεβαιώσει ότι σε κάποιο σημείο έκλαψε για τους ήρωές του, έστω και αν η απόφαση να κάνουν το τάδε ή το δείνα ήταν δική του.
Με τους αναγνώστες σου έχεις ένα υπέροχο δέσιμο που δεν το έχουν πολλοί συγγραφείς. Υπήρξε, ωστόσο, κάποια στιγμή που κάποιο σχόλιο ή συμπεριφορά σε έκανε να «μαζευτείς» και να δεις αλλιώς τη δουλειά σου κατά κύριο λόγο;
Μετράω κάθε σχόλιο, θετικό ή αρνητικό, γιατί με κάνει να βλέπω με νέο μάτι τη δουλειά μου, να δω, αν θες, πού υπολείπομαι, να γίνω καλύτερη. Αλλά να μαζευτώ, όπως λες, όχι. Δε βλέπω μεν τον εαυτό μου ως μία συγγραφέα που θ’ αφήσει κάποιου είδους θεαματικό αποτύπωμα στη λογοτεχνία, αλλά νομίζω πως τα γραπτά μου αγγίζουν κάποιες ψυχές κι αυτό μου είναι αρκετό. Βέβαια, δεν μπορούμε να αρέσουμε στους πάντες, αλίμονο, όμως ακούω τα πάντα και κάνω την αυτοκριτική μου. Οτιδήποτε με κάνει να εξελίσσομαι συγγραφικά είναι καλοδεχούμενο, αφού, φυσικά, φιλτραριστεί ως προς την πηγή του, γιατί δεν είναι πάντα όλες οι κριτικές καλοπροαίρετες. Νομίζω όμως πως έχω φτάσει σε μια ηλικία όπου μπορώ να διακρίνω προθέσεις, να εκτιμήσω πράγματα και ανθρώπους και να κάνω στην άκρη το ψεύτικο ή το κακοπροαίρετο.
Ποιο είναι το πιο απρόσμενο πράγμα που έφερε η συγγραφή στη ζωή σου.
Μα η σχέση μου με τον κόσμο, με ανθρώπους που, σε άλλη περίπτωση, δε θα γνώριζα ποτέ! Είναι εκπληκτικό το πόσο κοντά σε φέρνει η συγγραφή με άτομα από κάθε γωνιά της Ελλάδος, το πόσο νιώθεις σαν να γνωρίζεσαι από πάντα με κάποιους από αυτούς. Έκανα νέες, πραγματικές φιλίες που απέδειξαν επανειλημμένα το πόσο θέλουν να είναι στη ζωή μου. Μηνύματα του τύπου: «μου κρατάς συντροφιά με τα βιβλία σου στις δύσκολες ώρες που περνώ», «ταυτίστηκα με τον τάδε ή τον δείνα ήρωά σου και γέλασα ή έκλαψα» είναι ανεκτίμητα, με κάνουν να θέλω να συνεχίσω, μου χαρίζουν ένα όμορφο βάρος ευθύνης για τη συνέχεια. Το κοινό είναι κίνητρο.
Σαν συγγραφέας νιώθεις πως πρέπει να διδάξεις κάτι στους αναγνώστες σου ή και να τους κάνεις να δουν τον κόσμο, με άλλο μάτι; - με τη δική σου ματιά;
Ως καθηγήτρια, διδάσκω τους μαθητές μου. Ως συγγραφέας, το μόνο που θέλω να περάσω στους αναγνώστες είναι το συναίσθημα, να σκάψω στην ψυχή τους και να αφήσω εκεί κάτι που στο τέλος θα έχει γλυκιά γεύση. Σίγουρα από τα βιβλία μου απορρέουν κάποια μηνύματα, σε άλλα λιγότερα, σε άλλα περισσότερα, δε γίνεται όμως εσκεμμένα‧ όλα βγαίνουν μέσα από εμπειρίες ζωής, γιατί, κακά τα ψέματα, αλλιώς γράφεις στα είκοσι πέντε, αλλιώς στα σαράντα κι αλλιώς μετά τα πενήντα. Μεγαλώνουμε και ό,τι περνάει από πάνω μας, γίνεται ένα επιπλέον στρώμα στο δέρμα της ψυχής μας. Αν αυτό είμαστε ικανοί να το μετουσιώσουμε σε εικόνες και καταστάσεις που θα αποτυπώσουμε στο χαρτί, τότε στο κοινό θα φτάσουν, θέλουμε δε θέλουμε, μηνύματα. Τα Ίχνη, π.χ. είναι μια περιπέτεια, παρόλα αυτά οι χαρακτήρες, μέσα από όσα βιώνουν, είναι σε ένα επίπεδο άνθρωποι που παλεύουν με προσωπικούς δαίμονες, όπως όλοι μας. Άρα, δεν είναι το είδος ενός βιβλίου, αυτό καθαυτό, που αγγίζει την ψυχή αλλά οι ήρωες και ο τρόπος που αντιμετωπίζουν τις δοκιμασίες στις οποίες υποβάλλονται. Γι’ αυτό μίλησα παραπάνω για ολοκληρωμένους χαρακτήρες, εκεί είναι το μυστικό ενός επιτυχημένου βιβλίου, ανεξαρτήτως είδους.
Τι ελπίζεις να πάρουν μαζί τους οι αναγνώστες σου από τα βιβλία σου, σε συναισθηματικό επίπεδο, πάνω από όλα;
Η ζωή δεν είναι ένα ατελείωτο happy end, κάθε άλλο, όμως επιλέγω συνειδητά να δίνω ένα τέτοιο στα βιβλία μου, να παίρνει ο κάθε ήρωας αυτό που του αναλογεί, ακόμα κι αν είναι γλυκόπικρο. Θεωρώ πως, κάποια στιγμή, ό,τι κι αν περνάμε, όλα μπαίνουν στη θέση τους‧ έτσι κάνω και με τους ήρωές μου, τους τοποθετώ εκεί όπου πρέπει στο τέλος, όσο δύσκολες κι αν είναι οι επιλογές που καλούνται να κάνουν. Με ποιον γνώμονα; Την αγάπη. Τελικά θεωρώ πως αυτή είναι ο βασικός άξονας γύρω από τον οποίο κινούνται τα πάντα στη ζωή μας, σε όλες της τις μορφές, γονεϊκή, αδελφική, φιλική ή ερωτική. Ακούγεται ίσως ρομαντικό, αλλά η αγάπη θεραπεύει, αυτή τη γλυκιά γεύση θέλω να κρατήσουν στο τέλος οι αναγνώστες από τα βιβλία μου, μαζί με όλα τα υπόλοιπα συναισθήματα που τους γεννώνται διαβάζοντας. Και, φυσικά, να περνούν καλά όσο κρατούν ένα βιβλίο μου στα χέρια τους.
Τον τελευταίο καιρό ανεβάζεις σε ηλεκτρονική μορφή τη σειρά βιβλίων με τίτλο 6 στο ηλεκτρονικό κατάστημα της Καρμέλας Κατσαμένη. Πως πήρες την απόφαση και πιστεύεις οι αναγνώστες στρέφονται προς το ηλεκτρονικό βιβλίο ή ακόμα κυριαρχεί η φυσική του μορφή; Εσύ διαβάζεις ebooks;
Η συνεργασία μου με την Καρμέλα Κατσαμένη και τον ηλεκτρονικό εκδοτικό Carrmela’s Books ήταν μια απόφαση που πήρα συνειδητά και δεν το μετάνιωσα αφού, μέχρι να κάνω το επόμενο βήμα σε έντυπη έκδοση, διατηρώ την παρουσία μου συγγραφικά, έστω και με άλλη μορφή και χαίρομαι που έγινα κομμάτι ενός τέτοιου πρωτοποριακού project. Ρόλο έπαιξε, φυσικά, και η γνωριμία μου με την Καρμέλα, ο πρώτος καφές που ήπιαμε και η σχέση μας όπως εξελίχθηκε. Η επιλογή των βιβλίων που έχω βγάλει ηλεκτρονικά δεν είναι τυχαία, ακολουθώ μία συγκεκριμένη γραμμή που έχω στο μυαλό μου σχετικά με το πώς βλέπω το δικό μου αύριο εκδοτικά και απλά περιμένω τον χρόνο να δείξει. Έχω υπομονή, πιστεύω σε αυτό που κάνω και, φυσικά, πιστεύω σε αυτό το τεράστιο εγχείρημα που ξεκίνησε η εκδότριά μου.
Η αλήθεια είναι ότι στη χώρα μας είμαστε ακόμα πολύ πίσω ως προς το ηλεκτρονικό βιβλίο. Ναι, το έντυπο είναι άλλη αίσθηση, ναι, όλοι θέλουμε να γεμίζουμε τις βιβλιοθήκες μας με βιβλία που αγαπούμε και η εξέλιξη, εν γένει, του βιβλίου είναι μια τεράστια συζήτηση που δεν μπορεί να καλυφθεί μέσα από μια συνέντευξη. Επειδή διαβάζω πολύ ηλεκτρονικό βιβλίο -με εξυπηρετεί σε διάφορες φάσεις της καθημερινότητάς μου- και ειδικά ξένη πεζογραφία, οπότε παρακολουθώ στενά τους αναγνώστες στο εξωτερικό μέσω των κοινωνικών δικτύων, έχω εντοπίσει μια μεγάλη διαφορά: ο ξένος αναγνώστης δε μετράει το αν το βιβλίο που διάβασε είναι έντυπο, ηλεκτρονικό ή σε ακουστική μορφή. Του άρεσε; Θα το επαινέσει και θα το προβάλει, είτε ως απλός αναγνώστης είτε ως διαχειριστής σελίδας κοινωνικού δικτύου. Εδώ παρατηρώ ότι το ηλεκτρονικό ακόμα το σνομπάρουν, με την έννοια ότι θα φωτογραφίσουν και θα διαφημίσουν το έντυπο που αγάπησαν, αλλά δε θα κάνουν το ίδιο με το ηλεκτρονικό. Ξέρεις τι γίνεται με τη σειρά «6» στο Carmela’s Books; Ξέρεις πόσα μηνύματα λαμβάνω καθημερινά; Τι μου γράφουν οι αναγνώστες; Κι όμως, δε θα το δείτε να προβάλλεται σε βιβλιομάδες ή προφίλ ανθρώπων που ασχολούνται με το διάβασμα. Ένα καλό βιβλίο παραμένει καλό βιβλίο, σε οποιαδήποτε μορφή κι αν εκδοθεί, ο κόπος από πίσω είναι ο ίδιος. Αν μου αρέσει ένας συγγραφέας, θ’ αναζητήσω τα βιβλία του και θα τα διαβάσω, σε όποια μορφή μπορώ ή τύχει, την ίδια εντύπωση θα μου αφήσουν, τα ίδια συναισθήματα και, επιπλέον, σε ηλεκτρονική μορφή μπορώ να τα κουβαλάω μαζί μου οπουδήποτε. Φυσικά και έχω εκδοτικά σχέδια για έντυπο, αλλά επιλέγω να ακολουθώ παράλληλα και τις εξελίξεις στον χώρο και ξέρω πως τα επόμενα χρόνια θα αλλάξουν τα πράγματα και στη χώρα μας στον τομέα αυτό, αν κρίνω από το γεγονός πως το ακουστικό βιβλίο ανεβαίνει σταδιακά.
Πως εμπνεύστηκες τη σειρά 6 και φοβήθηκες κάτι στην πορεία, όσο έγραφες τα βιβλία;
Η σειρά ebook 6 ήταν για μένα ακόμα ένα στοίχημα. Λάτρης των ταινιών και σειρών του είδους, αυτών που έχουν να κάνουν με την ιταλική μαφία, σκεφτόμουν από καιρό πως θα ήθελα να γράψω κάτι τέτοιο, κάτι που να έχει την αύρα του παλιού, αλλά στο σήμερα. Το ξεκίνησα στο Wattpad, με χαλαρή διάθεση, για να περάσουμε καλά, όπως είχα δηλώσει στις φίλες αναγνώστριες. Υποτίθεται θα έγραφα μια απλή ιστορία και, για μία ακόμη φορά, άφησα το απλό πίσω μου. Το 6 μετράει ήδη τέσσερα βιβλία στο Carmela’s Books και αναμένονται ακόμα δύο, ώστε να ολοκληρωθεί.
Αν φοβήθηκα κάτι; Ίσως το να έδινα κάτι χιλιοειπωμένο, τουλάχιστον μέσα στην εφαρμογή, αφού δεν είχα σκοπό αρχικά να το εκδώσω. Όμως, με τόσα πρόσωπα και την πλοκή που τελικά απέκτησε η ιστορία, νιώθω ότι το στοίχημα, με τον εαυτό μου τουλάχιστον, κερδήθηκε. Από κει και πέρα, τον λόγο τον έχουν οι αναγνώστες.
Επόμενο βήμα; Εκτός από τα δύο εναπομείναντα βιβλία της σειράς 6 τι άλλο να περιμένουμε από σένα;
Επόμενα βήματα είναι η έντυπη έκδοση ενός βιβλίου που αγαπήθηκε πολύ και αναμένεται επίσης πολύ. Ελπίζω το 2024 να είναι η χρονιά όπου ακόμη ένα όνειρο θα πραγματοποιηθεί, τόσο για μένα όσο και για τους αναγνώστες που γνωρίζουν για ποιο ακριβώς πράγμα μιλάω.
Σε ευχαριστώ μέσα από την καρδιά μου για τη συνέντευξη κι εύχομαι το νέο έτος να είναι γεμάτο ευχάριστες εκπλήξεις για σένα και τους αναγνώστες σου!
Θα κλείσω, ευχαριστώντας σε ξανά για το βήμα αυτό και λέγοντας ότι το διάβασμα είναι αγάπη, τρόπος ζωής και όχι διαγωνισμός ή ανταγωνισμός, με στόχους τύπου: «φέτος ήθελα να διαβάσω 500 βιβλία και διάβασα μόνο 450». Δεν είναι αγώνας δρόμου, αλλά τροφή για το μυαλό και την ψυχή, είναι διαφυγή και απόδραση. Όπως, εξάλλου, είναι και η συγγραφή για όσους ασχολούνται με αυτήν. Στο τέλος της ημέρας, ο συγγραφέας ανταγωνίζεται μόνο τον εαυτό του, για να γίνει καλύτερος, για να γράψει το επόμενο «Τέλος» στο βιβλίο του και να ξέρει ότι θα κάνει έστω και έναν αναγνώστη χαρούμενο.
Comments