Ρένα Ζώη: Δεν υπάρχει τίποτα στη ζωή μας που δεν εμπεριέχει συναίσθημα.

Είμαι πολύ χαρούμενη που σήμερα φιλοξενώ μια συγγραφέα που ήρθε για να κερδίσει τις καρδιές μας με τις υπέροχες ιστορίες της. Η Ρένα Ζώη έκανε την αρχή με δύο μοναδικά Άρλεκιν και συνεχίζει με τις εκδόσεις Βell, με ένα Silk που θα συναρπάσει.

Ας δούμε τι έχει να μας πει γι' αυτό το νέο της βιβλίο και τα μελλοντικά σχέδια της .

Ρένα, καλώς ήρθες στα Λογοτεχνικά Ταξίδια. Πες μας δύο πράγματα για σένα ώστε να σε γνωρίσει το αναγνωστικό κοινό.

Νεκταρία μου, καλώς σε βρήκα κι εσένα και την πολύ ενδιαφέρουσα σελίδα σου! Δυο πράγματα για μένα ε; Θα προσπαθήσω να δώσω μια μικρή εικόνα μου με δυο λέξεις. Είμαι παιδί της Αθήνας (γέννημα, θρέμμα) και δεν μπορώ να φανταστώ τον εαυτό μου να ζει πουθενά αλλού. Αγαπώ τη φασαρία και την κίνηση, αλλά ευχαριστιέμαι εξίσου και την απόλυτη ησυχία. Γενικά, είμαι ένας άνθρωπος των αντιθέσεων και των συνθέσεων, που παθαίνει στερητικό σύνδρομο όταν μείνει για καιρό μακριά από τη θάλασσα. Πίνω πολλούς καφέδες, είμαι γλυκατζού, αγαπώ το διάβασμα και η «ψυχοθεραπεία» μου είναι οι κατασκευές (mixed media τεχνικές κα).

Η συγγραφή πώς μπήκε στη ζωή σου και πού έγιναν τα πρώτα σου βήματα στο χώρο;

Το να γράφω υπήρχε από πάντα στη ζωή μου. Από παιδί ακόμα μου άρεσε να γράφω οπουδήποτε, χρησιμοποιώντας κάθε επιφάνεια και μέσο. Επειδή ήμουν ιδιαιτέρως «κλειστή» και μυστικοπαθής ως άνθρωπος, ήταν ο τρόπος μου να εκφράζομαι. Μια έκφραση, ωστόσο, που παρέμενε πεισματικά δική μου, χωρίς ποτέ κανείς να διαβάσει τα κείμενά μου (αν εξαιρέσεις κάποια σχολικά κείμενα και κάποια άλλα που δειλά έστελνα σε διαγωνισμούς). Άσε, που τα περισσότερα απ’ αυτά κατέληγαν στα σκουπίδια.

Μέχρι το 2022, στις αρχές Αυγούστου. Τότε πήρα την απόφαση να πιάσω ένα κείμενο που είχα αρχίσει (ήδη από το 2008!), να το δω με την εμπειρότερη – λόγω ηλικίας – ματιά μου και να του δώσω ζωή. Το τέλειωσα μέσα σ’ έναν μήνα και αποφάσισα να το ανεβάσω στη διαδικτυακή πλατφόρμα του Wattpad. Αυτή ήταν και η πρώτη μου επαφή με αναγνωστικό κοινό. Και ήταν ό,τι ωραιότερο είχα ζήσει έως εκείνη τη στιγμή. Ξέρεις καλύτερα από μένα, ό,τι η εφαρμογή αυτή σου επιτρέπει τη διάδραση με τους αναγνώστες και όλο αυτό σου προσφέρει ένα εξαιρετικό feed back. Βλέπεις μέσα απ’ τα μάτια των άλλων πώς φαίνεται αυτό που έχεις γράψει, ποιες οι αδυναμίες του ενδεχομένως… Φοβερή εμπειρία! Κάπως έτσι «γλυκάθηκα» και έγραψα και το επόμενο και από τότε συνεχίζω ακάθεκτη.

Εκδοτικά συνεργάζεσαι με έναν από τους μεγαλύτερους εκδοτικούς στην Ελλάδα, και η συνεργασία σας ξεκίνησε γράφοντας Άρλεκιν. Καταρχάς πες μας πώς είναι να συνεργάζεσαι με την ομάδα των εκδόσεων Bell και, επίσης, πόσο εύκολο ή δύσκολο ήταν να γράφεις Άρλεκιν.

Μμμ… Ωραία ερώτηση! Θα ξεκινήσω από το τέλος. Το δικό μου ξεκίνημα στα Άρλεκιν έγινε εντελώς τυχαία. Από την προτροπή μιας φίλης, της Κατερίνας, ενός υπέροχου παιδιού με γνήσια αγάπη για το βιβλίο και τους συγγραφείς, που μου έριξε την ιδέα να τολμήσω να γράψω ένα Άρλεκιν. Η πρώτη μου αντίδραση ήταν αρνητική, κατά κύριο λόγο, διότι, όπως πίστευα, δεν το ‘χω πολύ με το αισθηματικό. Η Κατερίνα, όμως, δεν τα παράτησε, επέμεινε, προσπάθησε να με πείσει ότι μπορώ να το κάνω. Κι επειδή γενικά μ’ αρέσουν οι προκλήσεις, μ’ αρέσει ν’ αποδεικνύω στον εαυτό μου ό,τι κάνει λάθος, αποφάσισα να το δοκιμάσω

Και, πραγματικά, ανακάλυψα ό,τι ήταν μια μεγάλη πρόκληση. Μαθημένη από την εφαρμογή όπου έγραφα χωρίς όριο λέξεων και σελίδων, το να γράψω μια ολοκληρωμένη ιστορία με αρχή, μέση και τέλος, που να μην αφήνει κενά, να μεταδίδει το συναίσθημα των ηρώων και να διατηρεί το στοιχείο του suspense – που για μένα είναι προϋπόθεση – μέσα στο στενό όριο των 40.000 λέξεων (περίπου), ήταν κάτι πάρα πολύ δύσκολο. Δύσκολο αλλά και μαγικό! Από τότε «κόλλησα»!!

Έπαιξε ρόλο, βέβαια, και η ομάδα της Harlenic που με αγκάλιασε από την αρχή. Ο εξαίρετος κύριος Νικολακάκης, που ως εκδότης μ’ εμπιστεύτηκε και μου έδωσε την ευκαιρία να παρουσιαστώ στο κοινό, η βασίλισσα της αισθηματικής λογοτεχνίας Έλενα Αντωνίου που με στήριξε πολύ και, γενικά, όλοι οι άνθρωποι της εταιρείας που μ’ έκαναν να νιώσω καλοδεχούμενη. Κι επειδή μότο μου είναι ό,τι οι παρέες και οι ομάδες κάνουν τη διαφορά, χωρίς αυτούς τους υπέροχους ανθρώπους, που είχα – και έχω – την τιμή και τη χαρά να συνεργάζομαι, τίποτα δεν θα ήταν τόσο ωραίο, τόσο ενδιαφέρον, τόσο ονειρικό.

Τί έχεις να πεις σε εκείνους που υποτιμούν το είδος (ρομαντικό, Άρλεκιν κτλ);

Α, μεγάλη κουβέντα ανοίγεις… Συνήθως οι άνθρωποι υποτιμούν αυτά που δεν μπορούν να φτάσουν, αυτά που θα ήθελαν να είναι/έχουν αλλά δεν τα κατάφεραν. Ένας άνθρωπος ολοκληρωμένος, που τα ‘χει καλά με τον εαυτό του, δεν υποτιμά κανέναν και τίποτα. Αποδέχεται κάθε τι διαφορετικό από εκείνον και αναγνωρίζει την αξία του. Μονάχα οι φοβισμένοι άνθρωποι υποτιμούν τους άλλους.

Δεν υπάρχει τίποτα στη ζωή μας που δεν εμπεριέχει συναίσθημα. Η αγάπη, που αυτό στην ουσία πραγματεύονταν τα Άρλεκιν, είναι το πιο δυνατό και ατόφιο συναίσθημα στον άνθρωπο. Δεν καταλαβαίνω, λοιπόν, αυτούς που επικρίνουν. Τί επικρίνουν; Τον ρομαντισμό; Την ανάγκη του κόσμου να ξεφύγει από τον σκληρό ρεαλισμό και να νιώσει για μερικές στιγμές ό,τι όλα θα πάνε καλά; Είναι άλλο πράγμα να μην σου αρέσει κάτι και να μην το επιλέγεις για τον εαυτό σου και εντελώς άλλο να το επικρίνεις και να το υποτιμάς.

Πώς ένιωσες στην είδηση πώς, δυστυχώς, τα Άρλεκιν σταματάνε στην Ελλάδα και πιστεύεις πώς κάποτε μπορεί να επιστρέψουν;

Η επαφή μου με τα Άρλεκιν είναι συνυφασμένη με τις πιο γλυκές μου αναμνήσεις. Μεσημέρια καλοκαιριού, η μαμά μου μ’ ένα Άρλεκιν στο ένα χέρι και έναν παγωμένο καφέ στο άλλο καθισμένη στο μπαλκόνι... Ήταν οι ολόδικές της στιγμές, οι ώρες που, έχοντας τακτοποιήσει την οικογένεια, μπορούσε ν’ αφεθεί στο παραμύθι, στον ρομαντισμό και το Happy End μιας ιστορίας. Θυμάμαι πόσο μου άρεσε να την βλέπω! Τόσο, που έπαιρνα κρυφά τα βιβλιαράκια από το κομοδίνο της και τα διάβαζα κι εγώ. Νομίζω πως σαν διαδικασία μ’ έκανε να νιώθω ακόμα πιο κοντά της.

Όταν πληροφορήθηκα το τέλος εποχής των αγαπημένων μας Άρλεκιν, δεν σου κρύβω, πως έπεσα από τα σύννεφα. Στην αρχή έκπληξη και στη συνέχεια, όπως ήταν φυσικό, στεναχώρια. Όμως, κάθε πράγμα, καλό ή κακό, κάποια στιγμή ολοκληρώνει τον κύκλο του. Έτσι και με τα Άρλεκιν. Μετά από 45 χρόνια διαρκούς παρουσίας στην καθημερινότητά μας, ήρθε το πλήρωμα του χρόνου αυτός ο κύκλος να κλείσει. Δεν γινόταν διαφορετικά και, το μόνο σίγουρο, δεν ήταν μια απόφαση που πάρθηκε από πλευράς του εκδοτικού ελαφρά τη καρδία.

Χωρίς να είμαι ειδήμων, θέλω να πω σε όλες τις φίλες των Άρλεκιν, που ξέρω πόσο πολύ πικράθηκαν με αυτή την απόφαση του εκδοτικού, ό,τι, δυστυχώς, ήταν μονόδρομος. Το κόστος είχε αυξηθεί ιδιαιτέρως, ο περιοδικός τύπος (καθώς εκεί εντάσσονταν και τα Άρλεκιν) είχε πέσει κατακόρυφα, γεγονός που καθιστούσε δυσβάσταχτη τη συνέχιση του εγχειρήματος. Κι αυτό δεν έχει να κάνει μόνο με την ελληνική αγορά. Και η «μαμά» εταιρεία έλαβε μια αντίστοιχη απόφαση. Τώρα, ως προς το αν πιστεύω ότι κάποια στιγμή θα επιστρέψουν, θα πω όχι. Τουλάχιστον με τη μορφή που τα ξέραμε. Η αισθηματική και ερωτική λογοτεχνία, ωστόσο, συνεχίζει να υπάρχει και θα συνεχίσει. Απλώς πλέον, μεταφέρεται στα βιβλιοπωλεία μέσω της πολύ επιτυχημένης σειράς Silk και ενδεχομένως και με άλλους τρόπους, που δεν γνωρίζω ποιοι θα είναι προς το παρόν.

Η συνεργασία σου με τις Εκδόσεις Bell συνεχίζεται, αυτή τη φορά με τη σειρά Silk και το πρώτο σου βιβλίο εκεί με τίτλο “Σφραγισμένες αλήθειες”. Μίλησέ μας λίγο για το βιβλίο σου και πες μας τί πραγματεύεται.

Σωστά! Οφείλω να πω ότι είμαι πολύ τυχερή μιας και ο εκδότης μας με εμπιστεύτηκε σε κάτι διαφορετικό (πέραν του Άρλεκιν εννοώ) και μου έδωσε την ευκαιρία να κυκλοφορήσω το πρώτο μου βιβλίο από τις εκδόσεις Silk και να κάνω στην ουσία το όνειρό μου πραγματικότητα.

Οι «Σφραγισμένες Αλήθειες» είναι το πρώτο μου βιβλίο που ανέβηκε στην εφαρμογή και ήταν αυτό που επέλεξα να ξεκινήσει το εκδοτικό μου ταξίδι. Πρόκειται για μια ιστορία με συναίσθημα, έρωτες και δυνατές φιλίες, αλλά και αρκετό μυστήριο, αστυνομική πλοκή και μεγάλες ανατροπές. Μέσα από τις λέξεις μου επιχείρησα ν’ ανακαλύψω κατά πόσον η πεποίθησή μου, ό,τι η ανθρώπινη φύση εμπεριέχει μέσα της τόσο το καλό, όσο και το κακό, ισχύει. Δυνητικά οι άνθρωποι είμαστε ικανοί και για τα δύο. Μια κλωστή χωρίζει τις δύο αυτές έννοιες και οι παράγοντες που γέρνουν την πλάστιγγα στη μία ή την άλλη πλευρά πολλοί. Το μυστικό βρίσκεται στην ισορροπία μέσα μας και στις αρχές με τις οποίες έχουμε γαλουχηθεί.

Σύστησέ μας τους κύριους πρωταγωνιστές σου. Ποιοι είναι, ποιος είναι ο σκοπός τους;

Το βασικό πρωταγωνιστικό δίδυμο μου είναι ο Ανδρέας Αυγέρης και η Λήδα Βενιέρη. Ο Ανδρέας, πρώην αστέρι του ποδοσφαίρου, βρίσκεται έξι χρόνια στη φυλακή καταδικασμένος για ένα έγκλημα που δεν έκανε. Με τη βοήθεια του δικηγόρου του, πετυχαίνει την αναψηλάφηση της δίκης του και την αποφυλάκισή του. Βγαίνοντας από τη φυλακή, με έντονο το αίσθημα της αδικίας που βίωσε, κάνει σκοπό ζωής την ανακάλυψη εκείνων που βρίσκονταν πίσω από την παγίδα που στήθηκε εις βάρος του και την απονομή δικαιοσύνης.

Η Λήδα είναι φιλόλογος – ιστορικός, καθηγήτρια του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (όπου γεννήθηκε και μεγάλωσε). Μετά από μια αποτυχημένη σχέση, αφήνει τη θέση της στο Πανεπιστήμιο και κατεβαίνει στην Αθήνα για να κάνει μια νέα αρχή.

Οι δυο ήρωες γνωρίζονται τυχαία και μία σπίθα αρκεί για να ανάψει μέσα τους τη φωτιά του έρωτα. Οι δύο τους προσπαθούν – με τη βοήθεια και άλλων ανθρώπων, που παίζουν σημαντικό ρόλο – να φτάσουν όσο γίνεται πιο κοντά στην αλήθεια και να φέρουν στο φως μυστικά που έρχονται από το μακρινό παρελθόν, βάζοντας σε κίνδυνο όσους τολμούν να τ’ αγγίξουν.

Για σένα οι δευτερεύοντες χαρακτήρες παίζουν ρόλο στα βιβλία; Σύστησέ μας τους δικούς σου και πες μας τον ρόλο τους στην ιστορία.

Θεωρώ τους δευτερεύοντες χαρακτήρες των βιβλίων ιδιαιτέρως σημαντικούς. Κάποιες φορές, σημαντικότερους κι απ’ τους ίδιους τους πρωταγωνιστές. Στα περισσότερα βιβλία μου, οι δευτεραγωνιστές είναι εκείνοι που κρατούν στα χέρια τους τις απαντήσεις, τη λύση του μυστηρίου. Χωρίς αυτούς καμιά πλοκή δεν μπορεί να σταθεί, καμιά κάθαρση δεν μπορεί να επιτευχθεί.

Στις «Σφραγισμένες Αλήθειες» υπάρχουν αρκετοί δευτερεύοντες χαρακτήρες που επηρεάζουν με τον έναν ή τον άλλον τρόπο την εξέλιξη της ιστορίας. Ο Θοδωρής Αλεξόπουλος, φίλος και δικηγόρος του Ανδρέα, αλλά και της Λήδας, είναι εκείνος που φέρνει τους δυο ήρωες σε επαφή. Αποτελεί, ίσως, τον έναν από τους δύο πιο αγαπημένους μου χαρακτήρες στο βιβλίο. Ο Γιώργος Μελάς, αστυνόμος του τμήματος ανθρωποκτονιών. Ο Αλέξανδρος Παπαγεωργίου, πρώην υπουργός, επιχειρηματίας και πρώην πεθερός του Ανδρέα (ο δεύτερος πιο αγαπημένος μου).

Ασφαλώς υπάρχουν και άλλοι. Όσον αφορά τον ρόλο του καθενός, δεν μπορώ ν’ αναφερθώ, παρά επιγραμματικά, προκειμένου ν’ αποφύγω τα spoiler.

Γράφεις ρομαντικά βιβλία με αρκετό μυστήριο μέσα. Θα δοκιμαζόσουν σε άλλο είδος και αν ναι σε ποιο; Ποιο λογοτεχνικό είδος δε θα άγγιζες καθόλου;

Όπως σου είπα και νωρίτερα, αγαπώ τις προκλήσεις. Για τον λόγο αυτό είμαι ανοιχτή και σε άλλα είδη, χωρίς να μπορώ να σου πω κάτι πιο συγκεκριμένο. Ίσως, κάτι σε καθαρά crime να το επιχειρούσα. Αυτό που σίγουρα δεν θα άγγιζα είναι το είδος της φαντασίας. Δεν μου ταιριάζει καθόλου, ούτε σαν αναγνώστρια.

Αν κι είναι πολύ νωρίς ακόμα, αφού μόλις κυκλοφόρησε το βιβλίο σου, δεν μπορώ να μη ρωτήσω αν έχεις κάτι νέο στα σκαριά. Μπορούμε να περιμένουμε ένα νέο βιβλίο σου; Γενικά είσαι απ’ τους συγγραφείς που γράφει συνέχεια (όσο το επιτρέπει η καθημερινότητα) ή προτιμάς να γράφεις όποτε το νιώθεις πραγματικά;

Γράφω συνέχεια. Πάντα αυτό έκανα. Άρα, μάλλον, το «νιώθω» αρκετά συχνά. Ιστορίες γεννιόνται συνεχώς στο μυαλό μου. Ιστορίες που καταγράφονται πρόχειρα για να μπορέσω αργότερα να τις αναλύσω και να τις «στήσω» με όλες τους τις λεπτομέρειες. Και ναι, γράφω ήδη το επόμενο βιβλίο, αλλά δεν μπορώ ακόμα να μπω σε λεπτομέρειες γι’ αυτό.

Εκτός από συγγραφέας είσαι και αναγνώστρια; Τί είδους βιβλία προτιμάς και ποιο ήταν το τελευταίο βιβλίο που διάβασες και θα πρότεινες στο κοινό;

Αυτή είναι η ερώτηση του εκατομμυρίου! Ναι, είμαι αναγνώστρια και, μάλιστα, φανατική! Αγαπώ πολύ τα αστυνομικά και τα αισθηματικά βιβλία κι έχω ξεχωρίσει συγγραφείς που θαυμάζω και ακολουθώ. Γενικά, στα βιβλία που επιλέγω θέλω να μπορώ να διακρίνω τα επίπεδα στους χαρακτήρες, αλλά και την καλοστημένη πλοκή. Τα θεωρώ πολύ σημαντικά στοιχεία σ’ ένα έργο.

Και βάσει αυτών των κριτηρίων που θέτω, είναι κάμποσα (ευτυχώς!) τα εξαιρετικά βιβλία που διάβασα το τελευταίο διάστημα και φοβάμαι, ότι αν μπω στη διαδικασία να αναφέρω μερικά, θα αδικήσω τα υπόλοιπα.

Η σχέση σου με το ηλεκτρονικό βιβλίο ποια είναι; Θεωρείς πώς λόγω των τιμών το έντυπο βιβλίο κινδυνεύει;

Μέχρι πριν ασχοληθώ με το Wattpad μου φαινόταν περίεργο – σχεδόν αδιανόητο θα πω – ό,τι μπορεί να υπάρξει βιβλίο σε άλλη μορφή εκτός από έντυπο. Εννοείται, πώς διαφοροποιήθηκα μετά απ’ αυτό. Τώρα πια διαβάζω το ίδιο εύκολα ένα βιβλίο σε ηλεκτρονική μορφή όσο και τυπωμένο. Καθένα έχει τη χάρη του, θα έλεγα. Και φαίνεται αυτό πλέον κι από την προτίμηση του κόσμου σε εναλλακτικές μορφές διαβάσματος. Προσωπικά, παραμένω λάτρης του χαρτιού, το ευχαριστιέμαι λίγο παραπάνω από το «κλικ» του υπολογιστή ή του κινητού. Ανήκω σε μια γενιά που το βιβλίο το κρατούσες στα χέρια σου, ρουφούσες, εκτός από τις λέξεις και τα νοήματά του, αυτή την υπέροχη μυρωδιά του φρεσκοτυπωμένου χαρτιού, το στόλιζες στο ράφι σου... Νομίζω πως είναι άλλη η αίσθηση αυτή, χωρίς, φυσικά, να μειώνω το ηλεκτρονικό βιβλίο.

Ως προς το δεύτερο σκέλος της ερώτησής σου, θα απαντήσω αρνητικά. Το έντυπο βιβλίο δεν είναι ακριβό, αν αναλογιστεί κανείς το κόστος που έχει για να βγει. Θα έλεγα ό,τι οι τιμές του είναι πολύ λογικές (στο μεγαλύτερο ποσοστό τουλάχιστον). Ως προς τη σύγκριση τιμών ανάμεσα σε έντυπο και ηλεκτρονικό βιβλίο, δεν νομίζω ότι έχουν τόσο μεγάλες διαφορές, μιλώντας κατά μέσο όρο για τους εκδοτικούς στην Ελλάδα.

Και όχι, το έντυπο βιβλίο είναι μια διαχρονική αξία και δεν έχει να φοβηθεί τίποτα από τις νέες τάσεις. Αυτό που, αν θες, είναι το πιο επικίνδυνο απ’ όλα είναι η μείωση του αναγνωστικού κοινού γενικότερα. Αυτό είναι μάστιγα. Και χρέος όλων μας θα πρέπει να είναι η επιστροφή του κόσμου στο διάβασμα, κυρίως των νέων παιδιών. Θυμάμαι, όταν ήμουν ακόμα στο Δημοτικό, συναγωνιζόμουν με τις φίλες μου πόσα βιβλία διαβάσαμε στις διακοπές μας (Χριστούγεννα, Πάσχα, καλοκαίρι). Τώρα, ποιο παιδί φτιάχνει λίστα δώρου με βιβλία που θέλει να διαβάσει;

Ρένα, σε ευχαριστώ πολύ για τον χρόνο σου. Κλείνοντας, θα ήθελα να σου ευχηθώ καλή επιτυχία σε ό,τι κάνεις και, αν θες, στείλε ένα μήνυμα στους αναγνώστες σου!

Εγώ σε ευχαριστώ, Νεκταρία μου! Μου άρεσε πολύ όλο αυτό! Ένα μήνυμα ε; Διαβάστε, διαβάστε, διαβάστε!!! Εύχομαι με τη σειρά μου και σε σένα καλή επιτυχία σε ό,τι κάνεις (απ’ όσο έχω καταλάβει, ετοιμάζεις ωραία πράγματα!)!!! Καλό καλοκαίρι με υγεία και πολύ θάλασσα σε όλους!

Μην ξεχνάτε πως τη Δευτέρα 1η Ιουλίου θα γίνει η παρουσίαση του βιβλίου της Ρένας, με δύο σπουδαίες ομιλήτριες. Να είστε όλοι εκεί!

Οι φωτογραφίες είναι από το προσωπικό αρχείο της Ρένας.