Κατερίνα, καλώς ήρθες στα Λογοτεχνικά Ταξίδια, και σε ευχαριστώ από καρδιάς που δέχτηκες να απαντήσεις στις ερωτήσεις μου. Πες μας δύο λόγια για σένα, να σε γνωρίσουμε καλύτερα.
Καλησπέρα, καλώς σας βρήκα!
Εγώ σ’ ευχαριστώ! Είναι τιμή μου να βρίσκομαι στην υπέροχη παρέα σας. Παρακολουθώ και θαυμάζω τη δουλειά σου στο blog αυτό.
Ονομάζομαι Κατερίνα Κέλλη, είμαι 19 ετών και σπουδάζω στο τμήμα Γερμανικής Γλώσσας και Φιλολογίας του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Ζω στα Μέγαρα με την οικογένειά μου. Η τέχνη είναι ένα ασύχαστο πάθος, που νιώθω πως όταν βρέθηκε στο δρόμο μου, έκανε τη ζωή μου ομορφότερη. Μου αρέσει να καταπιάνομαι με πολλά, όπως η ζωγραφική, η συγγραφή, οι κατασκευές και η φωτογραφία. Επίσης αγαπώ πολύ τα ζώα, τη μουσική και φυσικά… τα βιβλία!
Ας ξεκινήσουμε με το βιβλιοφιλικό προφίλ σου στο Instagram. Με τι σκοπό ξεκίνησες αυτό το προφίλ και τι περιμένεις να βγει από αυτό;
Πολύ όμορφη ερώτηση Νεκταρία μου! Άνοιξα το προφίλ μου πριν από τρία χρόνια, μα στην πραγματικότητα δεν ξεκίνησε ως προφίλ bookstagram. Ήταν μία ανάγκη να μοιραστώ με νέο κόσμο τα βιβλία που έγραφα στην εφαρμογή του wattpad αλλά και μία ευκαιρία να γνωρίσω περισσότερους βιβλιόφιλους και βιβλία, ανεξαρτήτως εφαρμογής. Η πρώτη μου παρουσίαση ήταν μία πολύ ασυναίσθητη κίνηση. Ήθελα να μοιραστώ με τους φίλους μου την άποψή μου για ένα βιβλίο που είχε πέσει στα χέρια μου και φυσικά ήταν μία διαδικασία που μου άρεσε πολύ, έτσι το συνέχισα. Αργότερα γνώρισα καλύτερα την κοινότητα του bookstagram, έπεσα πάνω σε καινούργια προφίλ και γνώρισα υπέροχους ανθρώπους που μου έδωσαν έμπνευση να συνεχίσω να μοιράζομαι πράγματα μαζί τους. Έτσι βήμα βήμα, μέρα με τη μέρα, συνέχιζα να διαβάζω βιβλία, να τα προτείνω και να κάνω αυτό που αγαπώ (να γράφω δηλαδή κείμενα και να βγάζω θεματικές φωτογραφίες). Σήμερα το προφίλ μου είναι ένα αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητάς μου. Έχω γνωρίσει υπέροχους φίλους, συγγραφείς και αναγνώστες, για τους οποίους είμαι ευγνώμων.
Όσο για το τι περιμένω, θαρρώ δεν έχω απάντηση. Δεν περιμένω κάτι συγκεκριμένο από αυτό το προφίλ. Ευελπιστώ όμως πως θα ανοίξω περισσότερο τον κύκλο μου και θα διαβάσω καινούργια βιβλία. Βέβαια θα χαρώ εάν η δουλειά μου έχει θετικό αντίκτυπο σε κάποιον – έστω έναν. Χαίρομαι όταν ακούω πως υπάρχει έστω ένας άνθρωπος που εμπιστεύεται την άποψή μου και λαμβάνει υπόψιν τα βιβλία που προτείνω.
Πότε ξεκίνησε η αγάπη σου για το βιβλίο και τι ήταν αυτό που σε οδήγησε στο να ξεκινήσεις το διάβασμα; Θυμάσαι ποιο ήταν το πρώτο βιβλίο που διάβασες;
Φυσικά θυμάμαι! Το πρώτο βιβλίο που διάβασα ήταν η μικρή πριγκίπισσα της Μπαρνέτ. Το διάβασα στο δημοτικό, όταν έτυχε να το αγοράσω από το σχολικό παζάρι. Η αλήθεια είναι πως το αγάπησα αμέσως και το διάβασα πολλές φορές. Ωστόσο αυτό που στην πραγματικότητα με έκανε να αγαπήσω την λογοτεχνία ήταν η ίδια η διαδικασία της συγγραφής. Όταν ξεκίνησα να γράφω το πρώτο μου βιβλίο φαντασίας, στην πρώτη γυμνασίου, ενστικτωδώς ένιωσα την ανάγκη να διαβάσω περισσότερα βιβλία, ξεκινώντας με τη σειρά Χάρι Πότερ. Από τότε και ύστερα αγάπησα την ανάγνωση.
Ποιο είδος βιβλίων προτιμάς να διαβάζεις και γενικά, θα έδινες ευκαιρίες σε είδη που δε σε τραβούν τόσο;
Το αγαπημένο μου είδος είναι η φαντασία και κάθε παρακλάδι της. Ίσως να αγαπώ λίγο περισσότερο τα βιβλία epic/high fantasy, αλλά είναι απλώς μία προτίμηση. Σαφώς στο προφίλ μου θα βρει κανείς αρκετές προτάσεις βιβλίων φαντασίας που μου άρεσαν και προτείνω. Πριν λίγους μήνες μάλιστα δημιούργησα μία ομαδική, τις Fantasy Readers, στην οποία βρίσκονται αρκετά κορίτσια που αγαπούν τη φαντασία όσο εγώ. Η αγάπη μου λοιπόν για αυτό το είδος έγινε λόγος να γνωρίσω αυτά τα κορίτσια, τα περισσότερα από τα οποία πλέον θεωρώ φίλες μου.
Κατά τα άλλα διαβάζω επίσης ευχάριστα κοινωνικά-αισθηματικά βιβλία και ιστορικά Β΄ΠΠ. Εννοείται όμως πως θα με ιντρίγκαρε αρκετά το να διαβάσω κάτι έξω από τα νερά μου. Ήδη σκοπεύω να κάνω μία αρχή στο είδος αστυνομικό-μυστηρίου σύντομα.
Σαν αναγνώστρια προτιμάς βιβλία γνωστών συγγραφέων και εκδοτικών ή δίνεις ευκαιρίες σε και σε ανερχόμενους εκδοτικούς και συγγραφείς;
Όχι, δεν θα έλεγα πως το να διαβάσω βιβλία ή συγγραφείς που δεν έχουν τόσο hype με βρίσκει αρνητική. Συγκεκριμένα μου αρέσει αρκετά να δίνω ευκαιρίες σε ανερχόμενους συγγραφείς και εκδοτικούς. Μέχρι πρόσφατα διάβαζα κυρίως νέους συγγραφείς, αλλά πλέον επιλέγω να διαβάζω λίγο από όλα. Φυσικά έχει τύχει να διαβάσω βιβλία που αξίζουν πολύ περισσότερο hype από αυτό που τους δίνεται και λυπάμαι για αυτό.
Πως το βλέπεις, σαν αναγνώστρια, το φαινόμενο πως αρκετοί προτιμούν ξένους συγγραφείς σε σχέση με τους Έλληνες; Τι είναι αυτό, θεωρείς, που τους τραβάει στους ξένους; Είναι η γραφή, οι ιδέες ή απλά το μάρκετινγκ;
Δύσκολη ερώτηση, αν και ομολογώ πως είναι μία σκέψη που προφανώς έχει περάσει από το μυαλό μου. Προσωπικά διαβάζω Έλληνες συγγραφείς, αλλά και ξένους, έτσι θεωρώ πως θα μπορούσα να διατυπώσω μία κάπως σφαιρική άποψη.
Δεν πιστεύω πως οι ξένοι έχουν κάτι περισσότερο να προσφέρουν από την Ελληνική κοινότητα συγγραφέων. Θα ήταν σαν να λέω πως οι Έλληνες είναι ανίκανοι να σκεφτούν έξυπνες και πρωτότυπες ιδέες, ή να συντάξουν ένα όμορφο κείμενο. Ποτέ δεν θα έλεγα κάτι τέτοιο! Το ταλέντο δεν αναγνωρίζει σύνορα, εγώ αυτό ξέρω.
Όσο για το γιατί πιστεύω πως οι αναγνώστες προτιμούν να διαβάζουν ξένη λογοτεχνία, υπάρχουν πολλοί παράγοντες. Κατά την άποψή μου, το μάρκετινγκ παίζει έναν πολύ σημαντικό ρόλο πράγματι, αν και είναι κάτι που ίσως να μην ισχύει πάντα. Βέβαια πιστεύω επίσης πως κάπου το πρόβλημα αφορά το σύστημα που ακολουθεί η έκδοση στην Ελλάδα. Φυσικά με αυτό που θα πω, δεν θα ήθελα να προσβάλλω κανέναν καλλιτέχνη, ούτε και το έργο του. Εκτιμώ και σέβομαι κάθε συγγραφέα, όπως και το βιβλίο του, όμως πιστεύω πως τα κριτήρια αξιολόγησης και έκδοσης ενός βιβλίου στην Ελλάδα διαφέρουν πολύ από αυτά στο εξωτερικό (με εξαίρεση τις πλατφόρμες αυτοέκδοσης).
Τι εννοώ με αυτό… Δυστυχώς η έκδοση στην Ελλάδα συνήθως γίνεται μέσω συνέκδοσης ή αυτοέκδοσης, πράγμα που δεν θα ήθελα να κατακρίνω σε καμία περίπτωση, αλλά η μεγάλη στροφή της συγγραφικής κοινότητας έχει οδηγήσει στην έκδοση έργων τα οποία ίσως να έχουν ακόμη αρκετά περιθώρια βελτίωσης. Οι εκδότες δεν ποντάρουν στα βιβλία που εκδίδουν, καθώς τα έξοδα επωμίζεται ο ίδιος ο συγγραφέας και δυστυχώς είναι ίσως και αδύνατο κανείς να πάρει πίσω τα χρήματα που διέθεσε, αλλά αυτό είναι άλλη συζήτηση. Μην με παρεξηγήσετε, είμαι υπέρ στο να δίνονται ευκαιρίες σε νέο αίμα, μα θεωρώ πως θα έπρεπε οι εκδότες να πιστεύουν στα βιβλία που εκδίδουν και να φροντίζουν να πληρούν κάποια κριτήρια πριν τα βγάλουν στην αγορά. Θα ήθελα τα βιβλία που εκδίδονται να έχουν κάτι νέο να προσφέρουν – να ανέβει ο πήχης και να δοθεί στους συγγραφείς το έναυσμα να ελευθερώσουν όλο τους το ταλέντο και το πείσμα, έτσι ώστε να πετύχουν, να δημιουργήσουν νέα μονοπάτια!
Επίσης δεν είναι λίγες οι φορές που βλέπουμε να γίνεται βιαστική δουλειά – κυρίως σε ό,τι αφορά την επιμέλεια – προκειμένου ένα βιβλίο να κυκλοφορήσει. Αποτέλεσμα αυτού, είναι να κυκλοφορούν βιβλία τα οποία ίσως να έχουν κάποια κενά όσον αφορά τη συνοχή ή και φιλολογικά ατοπήματα.
Φυσικά τα παραπάνω δυστυχώς επηρεάζουν αρνητικά τους αναγνώστες και δημιουργούν μία λανθασμένη προκατάληψη εναντίον των ελλήνων συγγραφέων. Αντίστοιχα τα βιβλία που φτάνουν στα χέρια μας από το εξωτερικό είναι συνήθως βιβλία που έχουν καταφέρει να πείσουν κάποιον μάνατζερ να τα αναλάβει (συνήθως), πράγμα που σημαίνει πως υπάρχει μία μεγάλη πιθανότητα να έχουν κάτι νέο να δώσουν ή έστω να πληρούν κάποιες προϋποθέσεις. Επίσης τα περισσότερα βιβλία που μεταφράζονται, έχουν καταφέρει ήδη να κερδίσουν το κοινό τους και να φτάσουν ψηλά σε πωλήσεις, ήδη από το εξωτερικό. Δύσκολα λοιπόν θα πέσει στα χέρια ενός έλληνα αναγνώστη κάποιο «αδύναμο» - αν και δεν μου αρέσει καθόλου αυτή η λέξη- βιβλίο ξένου συγγραφέα.
Αν ένας ξένος συγγραφέας και ένας Έλληνας, είχαν βιβλίο με το ίδιο θέμα κι έπρεπε να διαλέξεις μόνο το ένα, ποιο θα ήταν αυτό και με τι κριτήρια διαλέγεις τα βιβλία που θα διαβάσεις;
Αχ, δεν ξέρω! Χαχαχαχα!
Όπως είπα και παραπάνω δεν πιστεύω πως το ταλέντο αναγνωρίζει σύνορα. Μάλλον θα διάβαζα και τα δύο, ή όποιο έπεφτε στα χέρια μου.
Τα βιβλία που επιλέγω να διαβάσω, είναι κυρίως βιβλία που μου έχουν επιστήσει την προσοχή είτε από κριτικές που τυχόν έχω διαβάσει, είτε γιατί τα είδα σε κάποιο ράφι βιβλιοπωλείου/ ηλεκτρονικό κατάστημα και θέλησα να τα διαβάσω.
Για σένα, τι πρέπει να έχει ένας συγγραφέας για να αγκιστρωθείς στη γραφή του και τι πρέπει να έχει ένα βιβλίο για να το αγαπήσεις;
Αυτό που κάνει ένα βιβλίο καλό για εμένα, είναι ο αντίκτυπος που έχει στο μυαλό και την ψυχή μου. Όταν ένα βιβλίο αποκτά υπόσταση και λόγο, όταν δεν με αφήνει να το αφήσω από τα χέρια μου και με κάνει να το σκέφτομαι έντονα ακόμη και τις στιγμές που δεν διαβάζω, τότε ξέρω πως κάτι έχει γίνει καλά. Εκτιμώ πολύ τις πρωτότυπες ιδέες, όπως και τη λίγο πιο ψαγμένη γραφή (όμορφες περιγραφές, στοχευμένους διαλόγους κτλ), όπως εκτιμώ και την προσεγμένη δομή. Αυτό ωστόσο που μπορεί να απογειώσει ένα βιβλίο κατά την άποψή μου, είναι οι χαρακτήρες του. Μου αρέσει να διαβάζω για έξυπνους ήρωες, για ήρωες που έχουν τη δική τους προσωπικότητα και με κάνουν να νιώθω δεμένη μαζί τους. Αγαπώ να διαβάζω και αισθάνομαι πως κάποιοι χαρακτήρες μιλάνε στην ψυχή μου, χωρίς αυτό να σημαίνει πως ταυτίζομαι μαζί τους απαραίτητα. Θέλω να νιώθω τα λόγια τους και τις κινήσεις τους, να διαβάζω και να αισθάνομαι πως οι χαρακτήρες έχουν τη δική τους προσωπικότητα.
Αγαπημένους συγγραφείς που ακολουθείς φανατικά, ας μου επιτραπεί η έκφραση, έχεις; Θες να αναφέρεις κάποιους από αυτούς;
Όχι, δεν θα έλεγα πως ακολουθώ κάποιον συγγραφέα φανατικά, καθώς για εμένα ο φανατισμός έχει μία αρνητική χροιά. Στον χώρο της λογοτεχνίας δεν θα ήθελα να υπάρχει χώρος για φανατισμό, καθώς ο φανατισμός προκαλεί συνήθως προβλήματα. Θα ήθελα όμως να υπάρχει αγάπη και αλληλοϋποστήριξη. Προφανώς αγαπώ την δουλειά κάποιων συγκεκριμένων συγγραφέων, όπως για παράδειγμα τις δουλείες του J. R. Martin, ο οποίος έχει γράψει την αγαπημένη μου σειρά φαντασίας – Το παιχνίδι του στέμματος. Θαυμάζω πολύ την πένα του! Πρόσφατα ανακάλυψα και δύο ακόμη γνωστές περσόνες της λογοτεχνίας του φανταστικού, όπως η Sarah J. Mass και η Holly Black, των οποίων η δουλειά επίσης με κέρδισε. Από Έλληνες συγγραφείς, έχω ξεχωρίσει πολύ την πένα του Γρηγόρη Κονταξή, της Sylvia Macray, της Χριστίνας Ψύλλα, της Μαρίας Τσαβαλά αλλά και της Ιφιγένειας Μπακογιάννη.
Έχεις υπάρξει beta reader για κάποιον συγγραφέα; Πως θα ένιωθες αν διάβαζες πρώτη τη δουλειά κάποιου και θα ήσουν ειλικρινής με την άποψή σου για το έργο του;
Είχα την τιμή να είμαι beta reader τέσσερις φορές ως τώρα – και οι τέσσερις φορές που έκανα beta ήταν για βιβλία ανθρώπων που εκτιμώ και θαυμάζω. Φυσικά είναι μία εξαιρετική τιμή που απαιτεί εμπιστοσύνη και προσωπικά με συγκινεί όταν κάποιος συγγραφέας μου εμπιστεύεται το έργο του. Το να γίνεται κανείς beta reader για κάποιον συγγραφέα, είναι μοναδική εμπειρία αλλά και μεγάλη ευθύνη – ή έστω έτσι το αντιμετωπίζω εγώ.
Θεωρώ πως ως beta reader, είχα την ευθύνη να διαβάσω προσεκτικά το κείμενο και να προσπαθήσω να βοηθήσω όσο περισσότερο μπορώ προκειμένου να εξελιχθεί και να φτάσει στην καλύτερη μορφή του. Προϋπόθεση βέβαια για όλα αυτά είναι να υπάρχει απόλυτη ειλικρίνεια. Εξάλλου για αυτό οι συγγραφείς εμπιστεύονται αναγνώστες για αυτή τη δουλεία, γιατί πολλές φορές ένας τρίτος θα παρατηρήσει πράγματα που ίσως ο συγγραφέας δεν είχε παρατηρήσει, ή θα μπορούσε να προτείνει μερικές νέες ιδέες προκειμένου κάτι να διατυπωθεί καλύτερα/ ή μία ιδέα να στηριχθεί καλύτερα κτλ κτλ. Φυσικά το beta reading δεν είναι μόνο η επισήμανση των αρνητικών ενός βιβλίου, αλλά και η επισήμανση των όμορφων στοιχείων ενός κειμένου, ή θα μπορούσε κανείς να πει, μία λίγο πιο άμεση εμπειρία ανάγνωσης. Το σημαντικό είναι ο beta reader να σέβεται τη δουλεία του συγγραφέα και να την αντιμετωπίζει ως «δική του», ενώ ο συγγραφέας θα πρέπει να είναι ανοιχτός στο να ακούσει την ειλικρινή άποψη του αναγνώστη.
Έχεις αντιμετωπίσει περίεργες συμπεριφορές από συγγραφείς που να σε έκαναν να αλλάξεις άποψη για εκείνους και τη δουλειά τους;
Ίσως. Η αλήθεια είναι πως δύσκολα θα άλλαζα γνώμη για ένα έργο, εάν αυτό ήταν αντικειμενικά καλό/μέτριο ακόμη και όχι τόσο στα γούστα μου, λόγω της συμπεριφοράς του συγγραφέα. Η άποψή μου για ένα βιβλίο παραμένει η ίδια, το μόνο που ίσως άλλαζε να ήταν το αν θα αποφάσιζα να στηρίξω στο μέλλον έναν άνθρωπο που με απογοήτευσε με τη συμπεριφορά του.
Η σχέση σου με το e-book ποια είναι; Θεωρείς πως κάποια στιγμή, λόγω των συνθηκών, το έντυπο βιβλίο κινδυνεύει να γίνει είδος πολυτελείας;
Τα e-books τα τελευταία χρόνια έχουν κερδίσει μεγάλο έδαφος, αυτή είναι η αλήθεια. Προσωπικά πολύ δύσκολα διαβάζω e-books. Έχω διαβάσει μόνο δύο-τρεις φορές (αν θυμάμαι καλά), αλλά αν συμπεριλάβω τα βιβλία που έχω διαβάσει στην εφαρμογή του wattpad σίγουρα θα καταλήξω σε πολλά περισσότερα. Αν και έγραφα κι εγώ κάποια στιγμή στην εφαρμογή και αναρτούσα το βιβλίο μου ως e-book, θα έλεγα πως δεν τα προτιμώ. Δεν μπορώ να συγκρίνω την εμπειρία της ανάγνωσης μέσω ενός e-book και μέσω ενός έντυπου βιβλίου. Τα βιβλία έχουν διαχρονική αξία. Θέλω να πιάνω το βιβλίο στα χέρια μου, να μυρίζω τις σελίδες, να γυρίζω τα φύλλα και στο τέλος να το βάζω στη βιβλιοθήκη μου και να το βλέπω.
Το γεγονός πως οι περισσότεροι βιβλιόφιλοι που ξέρω έχουν την ίδια άποψη με εμένα, με κάνει να χαίρομαι καθώς μου δείχνει πως η μορφή των παραδοσιακών βιβλίων δεν κινδυνεύει να αντικατασταθεί από τα e-books. Τώρα… πιστεύω πως μόνο οι τιμές των βιβλίων (ειδικά στην Ελλάδα) θα μπορούσαν να τα κάνουν «είδος πολυτελείας» χαχαχα.
Κατερίνα, σε ευχαριστώ πολύ για το χρόνο σου. Κλείνοντας, τι περιμένεις μελλοντικά από εκδότες και συγγραφείς;
Περιμένω από τους εκδοτικούς να αγαπούν και να στηρίζουν ΟΙ ΊΔΙΟΙ πρώτα τους συγγραφείς που εκδίδουν. Να ποντάρουν - να πιστεύουν στα βιβλία που εκδίδουν, να επενδύουν σε αυτά και τους ανθρώπους που τα έγραψαν. Επίσης θεωρώ μεγάλο σφάλμα το να κόβουν τα φτερά στο νέο αίμα, όταν βλέπουν πως αξίζει να δώσουν μία ευκαιρία. Είναι πραγματικά κρίμα!
Οι συγγραφείς… γράψτε! Χαχαχ! Μην το αναβάλλετε, απλά γράψτε σήμερα, τώρα! Πως αλλιώς θα ακούσουμε την ιστορία σας άλλωστε; Πιστέψτε στον εαυτό σας και προσέξτε πολύ τις κινήσεις στον χώρο της έκδοσης, η οποία δεν είναι τόσο ονειρική όσο παρουσιάζεται. Αγαπήστε το έργο σας και δώστε τον καλύτερο εαυτό σας, προκειμένου η ιστορία σας να φτάσει στο καλύτερο επίπεδο που εσείς, σε εκείνη τη χρονική φάση μπορείτε να την φτάσετε. Το να αναπαύεται κανείς με το ελάχιστο από ό,τι πράγματι μπορεί να δώσει δεν θα τον φτάσει ψηλά, η ζωή είναι για τους μαχητές –ανεξάρτητα από το αν θα νικήσουν ή όχι. Παλέψτε, δοκιμάστε την τύχη σας, δοκιμάστε νέα πράγματα και μην επιτρέψετε ποτέ στον εαυτό σας να πει «τι θα γινόταν αν…». Μην επιθυμείτε απλώς – έναν χώρο στο ράφι για το βιβλίο σας, αλλά ένα μέρος που σας αξίζει να βρίσκεστε. (Σας τα λέω για να τα ακούσω κι εγώ χαχα)
Ευχαριστώ πολύ τα «Λογοτεχνικά ταξίδια» που με προσκάλεσαν στην παρέα τους! Απόλαυσα πολύ αυτή τη συνέντευξη Νεκταρία μου. Καλή συνέχεια.
Οι φωτογραφίες είναι από τον προσωπικό λογαριασμό της Κατερίνας, στο ινσταγκραμ.
Comments