Σοφία Μότσια: Η συγγραφή έγινε σιγά σιγά ο τρόπος μου να κατανοώ τα έξω από μένα και να βάζω τάξη μέσα μου.

Συνέντευξη της Σοφίας Μότσια στη Γεωργία Α.

Σοφία καλώς ήρθες στα Λογοτεχνικά Ταξίδια. Πες μας μερικά πράγματα για σένα ώστε να σε γνωρίσουμε καλύτερα.

Ευχαριστώ πολύ για την πρόσκληση, χαίρομαι πολύ που βρίσκομαι κοντά σας. Γεννήθηκα στην Κατερίνη, μεγάλωσα στην Αθήνα και ζω στην Αγγλία. Σπούδασα Θεατρολογία και αργότερα συνέχισα με μεταπτυχιακές σπουδές στη Δημιουργική Γραφή.

Τα τελευταία χρόνια ασχολούμαι ενεργά με την ενσυνείδητη γραφή, τόσο ερευνητικά όσο και βιωματικά. Προσπαθώ μέσα από τα βιβλία, τα εργαστήρια και τις συναντήσεις μου να δημιουργώ χώρους όπου η γραφή γίνεται μέσο ηρεμίας, σύνδεσης με τον εαυτό και προσωπικής ανάπτυξης.

Υπάρχει κάποια προσωπική στιγμή που σε «έσπρωξε» να ξεκινήσεις να γράφεις;

Δεν υπήρξε μια μεγάλη, θεαματική στιγμή που με έσπρωξε στη γραφή. Θυμάμαι όμως, τον εαυτό μου παιδί να γοητεύεται από τα ημερολόγια με κλειδί. Τότε ήταν πολύ διαδεδομένα. Τα άλλαζα κάθε χρόνο και θυμάμαι ότι έγραφα με διαφορετικούς τρόπους σε κάθε ένα από αυτά.

Αυτό που ξεκίνησε τότε και συνεχίζεται μέχρι σήμερα είναι η ανάγκη να γράφω κάθε φορά που δεν καταλαβαίνω κάτι. Για τον κόσμο, για τα συναισθήματά μου, για όσα συμβαίνουν γύρω μου. Η συγγραφή έγινε σιγά σιγά ο τρόπος μου να κατανοώ τα έξω από μένα και να βάζω τάξη μέσα μου.

Αυτή λοιπόν, είναι η πιο προσωπική στιγμή που με οδήγησε προς τη γραφή. Η ανακάλυψη ότι γράφοντας, μπορώ να φωτίσω όσα κρύβονται μέσα μου.

Πώς γεννήθηκε η ιδέα για το βιβλίο σου Πέντε Διαδρομές προς την Ενσυνειδητότητα που κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Γράφημα;

Η ιδέα για το βιβλίο γεννήθηκε μέσα από μια προσωπική μου ανάγκη. Όταν ξεκίνησα να κάνω διαλογισμό, δημιουργήθηκε αυθόρμητα και μια δεύτερη συνήθεια. Κάθε φορά που ολοκλήρωνα τον διαλογισμό, κατέγραφα την εμπειρία. Αυτό το μικρό πέρασμα από τον νοητικό στον γραπτό διαλογισμό με βοηθούσε να μένω παρούσα, να ξεκαθαρίζω τις σκέψεις μου και να καταλαβαίνω καλύτερα τι συνέβαινε μέσα μου.

Αργότερα, όταν ξεκίνησα τη διπλωματική μου εργασία στη Δημιουργική Γραφή, θέλησα να δω αν αυτή η προσωπική εμπειρία είχε θεωρητική βάση και αν θα μπορούσε να ωφελήσει κι άλλους ανθρώπους. Μέσα από την έρευνα, ανακάλυψα την ενσυνείδητη γραφή και κατάλαβα ότι πρόκειται για μια τεχνική, έναν τρόπο να πλησιάσουμε τον εαυτό μας.

Το βιβλίο Πέντε Διαδρομές προς την Ενσυνειδητότητα είναι το αποτέλεσμα αυτής της έρευνας. Ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα ενσυνείδητης γραφής, βασισμένο στις προσεγγίσεις μεγάλων δασκάλων της ενσυνειδητότητας όπως ο Thich Nhat Hanh και ο Jon Kabat Zinn.

Έτσι γεννήθηκε το βιβλίο. Από μια προσωπική εμπειρία που εξελίχθηκε σε έρευνα και τελικά σε μια πρόταση για όποιον θέλει να φέρει την επίγνωση και την ηρεμία στην καθημερινότητά του μέσα από τη δύναμη της γραφή.

Τι πιστεύεις ότι κάνει τη γραφή τόσο βοηθητική για την αυτοβελτίωση;

Για να γράψουμε, πρέπει να κάνουμε μια συγκεκριμένη διαδικασία. Να σταματήσουμε ό,τι κάνουμε, να καθίσουμε, να ανοίξουμε ένα σημειωτάριο ή ένα αρχείο στον υπολογιστή μας και να αφιερώσουμε χρόνο. Αυτό από μόνο του, μας βγάζει από τον αυτόματο πιλότο και και στρέφει την προσοχή μας προς τα μέσα. Όταν αρχίζουμε να γράφουμε, οι σκέψεις αποκτούν σχήμα. Από αόριστος θόρυβος γίνονται συγκεκριμένες λέξεις που μπορούμε να παρατηρήσουμε.

Τότε, καταλαβαίνουμε τι επαναλαμβάνουμε, τι αποφεύγουμε, τι ζητά η ψυχή μας και τι δεν τολμά να παραδεχτεί. Και το σημαντικότερο, μας δίνει την ευκαιρία να κατανοήσουμε τα συναισθήματά μας χωρίς να τα κρίνουμε ή να τα αποφεύγουμε. Δεν πρόκειται για μαγικό ραβδάκι που θα μας αναπτύξει ξαφνικά. Μας βοηθά να καταλάβουμε πού στεκόμαστε και προς τα πού θέλουμε να κινηθούμε. Και αυτό είναι ένα μεγάλο βήμα στην αυτοβελτίωση.

Ποιο είναι το πιο συχνό εμπόδιο που συναντούν οι άνθρωποι όταν προσπαθούν να γράψουν για τον εαυτό τους;

Το πιο συχνό εμπόδιο είναι ο εσωτερικός κριτής. Η φωνή που μας λέει ότι δεν έχει νόημα να γράψουμε ή ότι δεν θα το κάνουμε «σωστά». Η φλυαρία του νου συχνά μας κόβει τον δρόμο πριν καν ξεκινήσουμε.

Υπάρχει όμως και κάτι ακόμη. Ο φόβος να δούμε τον εαυτό μας όπως πραγματικά είναι. Τα καλά και δυνατά σημεία μας, τα ξέρουμε. Τα πιο ευάλωτα όμως, εκείνα που συνήθως αποφεύγουμε, χρειάζονται θάρρος για να τα αντικρίσουμε. Αν γράψουμε στο χαρτί κάτι ψευδές ή κάτι αλλοιωμένο θα το αναγνωρίσουμε ευκολότερα. Η συγγραφή, λειτουργεί σαν καθρέφτης και αυτό σε μερικούς φέρνει δυσκολία.

Το ενθαρρυντικό είναι ότι μόλις αποφασίσουμε να γράψουμε με ειλικρίνεια, η ανακούφιση είναι άμεση και βλέπουμε αμέσως την αλλαγή μέσα μας. Η ενσυνείδητη γραφή δεν απαιτεί καλογραμμένα κείμενα, σωστή σύνταξη και ορθογραφία. Προϋποθέτει όμως, ειλικρίνεια.

Πώς αποφασίσες τη δομή του βιβλίου; Ηθελες να οδηγήσεις τον αναγνώστη κάπως συγκεκριμένα;

Η δομή του βιβλίου δεν είναι τυχαία. Ήθελα να δημιουργήσω ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα ενσυνείδητης γραφής που θα επιτρέπει στον αναγνώστη να εμβαθύνει σταδιακά στον εαυτό του. Γι’ αυτό και οι πέντε διαδρομές ακολουθούν μια συγκεκριμένη σειρά, με την καθεμία να ανοίγει τον δρόμο για την επόμενη.

Η θεωρία είναι όσο γίνεται πιο λιτή και δοσμένη με απλό, αλληγορικό τρόπο. Στόχος μου δεν ήταν να επιβαρύνω τον αναγνώστη με θεωρητικά σχήματα. Ήθελα να νιώσει ότι προχωρά βήμα βήμα, από μια πρώτη επαφή με τον εαυτό του σε μια πιο καθαρή και συνειδητή θέαση του εσωτερικού του κόσμου. Το πρόγραμμα, λοιπόν, είναι δομημένο αλλά αφήνει χώρο για τον προσωπικό ρυθμό και τις ανάγκες του καθενός.

Με λίγα λόγια, η σειρά των διαδρομών και των αφορμήσεων δημιουργεί μια σταθερή και ήρεμη πορεία που ανοίγει όσο ο αναγνώστης είναι έτοιμος να την ακολουθήσει.

Ποιο σημείο θεωρείς ότι μπορεί να «αγγίξει» περισσότερο τους αναγνώστες;

Πιστεύω πως αυτό που μπορεί να αγγίξει περισσότερο τους αναγνώστες είναι συχνά εκείνο που στην αρχή θα προσπεράσουν επειδή τους φάνηκε δύσκολο. Μια προτροπή που τους ξένισε, μια αφόρμηση που τους φάνηκε δύσκολη ή βαρετή. Συνήθως αυτά τα σημεία κρύβουν κάτι πιο βαθύ. κάτι που δεν είμαστε έτοιμοι να δούμε αμέσως.

Βέβαια, σε αυτά τα σημεία μπορούν να επιστρέψουν αργότερα, όταν νιώσουν πιο ανοιχτοί και πιο δεκτικοί. Τότε, αυτό που κάποτε φαινόταν δυσάρεστο ή αδιάφορο μπορεί να αποκτήσει άλλο νόημα και να αποκαλύψει κάτι ουσιαστικό για τον εαυτό τους.

Τι θα ήθελες να νιώθει ο αναγνώστης όταν κλείσει το βιβλίο;

Θα ήθελα, όταν ο αναγνώστης κλείσει το βιβλίο να νιώθει πιο κοντά στον εαυτό του. Όχι απαραίτητα «ελαφρύτερος» ή «σοφότερος», αλλά πιο ήρεμος. Να έχει δημιουργηθεί μέσα του ένας καινούργιος χώρος όπου μπορεί να υπάρξει όπως ακριβώς είναι, χωρίς κριτική και που θα μπορεί να ακούσει τι πραγματικά συμβαίνει μέσα του.

Αν το βιβλίο καταφέρει να του αφήσει μια αίσθηση ότι μπορεί να εμπιστευτεί τον εσωτερικό του κόσμο και ότι μπορεί να τον προσεγγίσει με καλοσύνη τότε, για μένα, έχει ολοκληρώσει τον σκοπό του.

Ήταν μια εύκολη ή πιο απαιτητική για εσένα ή περίοδος συγγραφής;

Ήταν μια απαιτητική περίοδος. Χρειάστηκε να είμαι παρούσα, σταθερή και ειλικρινής με τον εαυτό μου για να μπορέσω να αποδώσω καθαρά αυτό που ήθελα να πω.

Υπήρξαν στιγμές που η διαδικασία να γράψω τις αφορμήσεις και ταυτόχρονα να καταγράψω όλα όσα ξεκλείδωναν μέσα μου μου φάνηκε δύσκολη. Ζητούσε όλη μου την προσοχή και τον χρόνο, ακόμη κι όταν δεν έγραφα. Υπήρχαν όμως και μέρες που όλα κυλούσαν φυσικά και με καθοδηγούσαν οι ίδιες οι διαδρομές που περιγράφω στο βιβλίο.

Θα έλεγα λοιπόν ότι ήταν μια περίοδος απαιτητική αλλά και πολύ ουσιαστική. γιατί ένιωσα πως εξελίχθηκα μαζί με το ίδιο το κείμενο.

Πώς αντιμετωπίζετε τις μέρες που οι λέξεις δεν «έρχονται»;

Όταν νιώθω ότι οι λέξεις δεν έρχονται, επιστρέφω στα βασικά. Ανοίγω ένα σημειωματάριο και γράφω απλά, ό,τι συμβαίνει μέσα μου εκείνη τη στιγμή. Αρκεί ένας μικρός γραπτός διαλογισμός, μια αφορμή ενσυνείδητης γραφής για να ξεκλειδώσει κάθε μπλοκάρισμα. Ο εαυτός μας είναι η πιο αξιόλογη πηγή για ό,τι κι αν θέλουμε να γράψουμε.

Υπήρξε κάποιος άνθρωπος που σε στήριξε ιδιαίτερα σε αυτό το ταξίδι;

Στη διαδρομή αυτού του βιβλίου υπήρξαν πολλοί άνθρωποι που με στήριξαν με τον τρόπο τους. Άλλοι με ενθάρρυναν όταν αμφέβαλλα, άλλοι με άκουσαν στις πιο δύσκολες στιγμές της διαδικασίας και όλοι ήταν πολύ σημαντικοί.

Ξεχωριστή θέση όμως, έχει ο σύντροφος της ζωής μου. Η ηρεμία και η σταθερότητά του είναι το στήριγμά μου σε ό,τι κι αν κάνω. Είναι η δική μου έμπνευση. Ο άνθρωπος που με βοηθά να θυμάμαι τι έχει πραγματική αξία και που πάντα με ενθαρρύνει να συνεχίζω.

Σκέφτεσαι να συνεχίσεις με κάτι σχετικό στο μέλλον;

Ναι, φυσικά και το σκέφτομαι. Η ενσυνείδητη γραφή έχει γίνει κεντρικό κομμάτι της δουλειάς μου και ήδη συνεχίζω αυτή την πορεία μέσα από σεμινάρια και μαθήματα που προσφέρω από την πλατφόρμα www.writeoneself.com/el . Βλέπω καθημερινά πόσο μπορεί να βοηθήσει τους ανθρώπους και αυτό μου δίνει ακόμη μεγαλύτερη ώθηση να εξελίξω το υλικό.

Υπάρχουν σχέδια για διαφορετικά προγράμματα και για επιπλέον τρόπους με τους οποίους μπορεί κάποιος να εφαρμόσει την ενσυνείδητη γραφή στην καθημερινότητά του. Και παράλληλα, αφήνω πάντα χώρο για την έκπληξη. Πολλές φορές η επόμενη ιδέα εμφανίζεται ακριβώς τη στιγμή που πρέπει.

Πώς βλέπεις τη σχέση του κόσμου με την αυτογνωσία και τη γραφή σήμερα;

Νομίζω πως σήμερα οι άνθρωποι αναζητούν την αυτογνωσία πιο συνειδητά, όμως συχνά μέσα σε ένα περιβάλλον που δεν βοηθά ιδιαίτερα. Η ταχύτητα της καθημερινότητας, η συνεχής έκθεση στην πληροφορία και η φλυαρία του νου μάς κάνουν να απομακρυνόμαστε από τον εαυτό μας χωρίς να το καταλαβαίνουμε.

Ίσως γι’ αυτό βλέπω ολοένα και περισσότερους ανθρώπους να στρέφονται στη γραφή ως έναν τρόπο να σταματήσουν τον θόρυβο και να ακούσουν τι συμβαίνει μέσα τους. Η συγγραφή προσφέρει αυτή την παύση. Δημιουργεί χώρο για να δούμε πιο καθαρά, να ξεχωρίσουμε το συναίσθημα από την αντίδραση και την αλήθεια από τις πεποιθήσεις.

Αυτή η στροφή προς τη γραφή δείχνει μια πραγματική ανάγκη των ανθρώπων να γνωρίσουν τον εαυτό τους. Ακόμη κι αν ο κόσμος γύρω τους κινείται σε αντίθετη κατεύθυνση.

Σοφία ευχαριστώ πολύ για το χρόνο σου, κλείνοντας θα ήθελες να πεις κάτι σε όσους μας διαβάζουν;

Κι εγώ σε ευχαριστώ, Γεωργία. Θα ήθελα μόνο να πω σε όσους μας διαβάζουν, να είναι ευγενικοί με τον εαυτό τους και να δείχνουν ευγνωμοσύνη για όλα τα καλά που υπάρχουν στη ζωή τους. Όταν αναγνωρίζουμε όσα έχουμε και φερόμαστε στον εαυτό μας με τρυφερότητα, κάτι μέσα μας αλλάζει. Και αυτή η μικρή, εσωτερική αλλαγή γίνεται το πρώτο λιθαράκι για να αλλάξει και ο κόσμος γύρω μας. Η πραγματική αλλαγή δεν έρχεται απ’ έξω, ξεκινά από μέσα μας. Από τον τρόπο που υπάρχουμε, που φερόμαστε στον εαυτό μας και που σχετιζόμαστε με τους γύρω μας.